Lezing Waardig Sterven in boeddhistisch perspectief; 2023

door Dorien Quik

In onze westerse cultuur is de dood een precair onderwerp. Het brengt ons naar de eindigheid van het leven, met inzichten wat er daarna zou kunnen gebeuren.
Boeddhistisch filosofisch gezien is het woord ‘dood’ een samengaan van vele natuurlijke ontwikkelingen die elkaar snel dan wel langzaam kunnen opvolgen. Vandaar dat het concept ‘dood’ ontrafeld wordt om het natuurlijke proces gewaar te kunnen worden.
Als we in staat zijn om dagelijks de dood, de vergankelijkheid, onder ogen te zien dan zullen we levenskunstenaars worden. Alles wat ontstaat, vergaat en lost weer op; dit vindt in ieder moment plaats. Zijn het voor ons mooie momenten die vergaan zijn dan koesteren we ze, zijn het slechte momenten dan willen we daar niet meer aan herinnerd worden. Uiteraard kan het omgekeerde ook plaatsvinden. In beide gevallen levert dit veel stress op; we hechten te veel aan het een en hebben aversie naar iets anders.
Zouden we het sterven definiëren als het moment waarin de geest, die zich als bewustzijn in ons manifesteert, zich afscheidt van het lichaam, dan zou geboorte gedefinieerd kunnen worden als het samengaan van bewustzijn en lichaam.
Bij een geboorte worden we begeleid om het proces zo natuurlijk mogelijk te laten verlopen. De stervensbegeleiding is in het boeddhisme zeer nauwkeurig beschreven en opgetekend in het Tibetaans Dodenboek. De oorspronkelijke titel van dit boek is ‘De spontane bevrijding door het horen in de periode van het sterven.’ De hele tekst wordt in het oor gefluisterd van degene die aan het sterven is.
Er gebeurt zo ongelooflijk veel en door daarin begeleid te worden hoeft de persoon niet in paniek te raken. Er is een natuurlijk verloop aan de gang, waardoor de persoon die aan het overlijden is, dit geestelijk volledig kan meebeleven waardoor deze de oorspronkelijke lichtheid kan laten binnenstromen.

Waardig sterven staat in boeddhistisch perspectief synoniem voor waardig leven. Door het omarmen van geluk en pijn, geboorte en sterven valt er niet iets te verbeteren, te ontkennen of te transformeren. Ieder moment is volmaakt.
Dan is sterven de bevrijding van een lichaam dat niet meer kan functioneren en kan de bevrijde energie als licht verder gaan.

In deze lezing zal in het kort het stervensproces behandeld worden en de nadruk zal liggen op hoe we elkaar in deze inwijdingsweg waardig kunnen dragen.

Datum: 5 november 2023 

Tijd: 10.30 – 12.00 uur

Locatie: De Hoeksteen, Rozenboomlaan 119, 2274 HK Voorburg

Entree: € 8; voor Hoeksteenleden en vrienden € 6 incl. koffie/thee